Miras Hukuku’nun önemli problemlerinden biri olan mirasçılar arasında paylaşım, ilk bakışta oldukça karışık görünmesine karşın miras payları aslında oldukça basit bir mantığa sahiptir.

Miras hukukuna göre yasal mirasçılar eş, çocuklar, alt soy ve onların alt soyları, anne baba ve alt soyları, büyükanne büyükbabalar ve onların alt soyları, soy bağı kurulmuş evlilik dışı çocuklar (oran bakımından evlilik içi çocuklarla tamamen aynıdır), evlatlık ve alt soy olan kişilerdir. Yalnızca hiç mirasçı bırakmaksızın ölen kişinin mirası devlete kalıyor.

Bu aşamada miras bırakanın ölüm tarihi mirasçıların payı bakımından büyük önem arz etmektedir. Özellikle de sağ kalan eş bakımından kanunun belirli tarihlere göre farklı uygulamaları mevcuttur. Bu husus 3 farklı şekilde gruplandırılmış olup 3 farklı tarih aralığına göre eşin diğer mirasçılarla olan mirasçılık payı açıklanmıştır. Bu husus sağ kalan eşin olduğu kadar diğer mirasçıların mirasçılık payını da etkilemekte olup bu bakımdan dikkat edilmesi gereken bir husustur.

Şöyle ki;

  • 23 Kasım 1990 Öncesi ölümlerde ölen eşin sağ kalan karı veya kocası, altsoyu ile birlikte mirasçı olursa seçimlik olup; dilerse mirasın yarısının intifa hakkını, dilerse dörtte birinin mülkiyetini alır. Mirasçının anne ve babası veya bunların altsoyu ile mirasçı olması durumunda ise, mirasın dörtte birinin mülkiyeti ile birlikte yarısının intifa hakkını alabilir. Büyük babaları ve büyük anneleri veya bunların altsoyları ile birlikte mirasçı olan karı veya koca, mirasın yarısının mülkiyeti ile beraber dörtte birinin intifa hakkına ve bunlar da yoksa bütün mirasın mülkiyetine sahip olur.
  • 23 Kasım 1990 – 01 Ocak 2002 Arası ölümlerde sağ kalan eş, birlikte bulunduğu mirasçılara göre miras bırakana aşağıdaki oranlarda mirasçı olur. 1. Miras bırakanın altsoyu ile birlikte mirasçı olursa, mirasın dörtte biri, miras bırakanın anne ve baba veya bunların altsoyu ile birlikte mirasçı olursa mirasın yarısı, 2. miras bırakanın büyükbaba veya büyük annesi ile birlikte mirasçı olursa mirasın dörtte üçü, 3. Bunlar da yoksa mirasın tümü eşe kalır. Bu olasılıkta miras bırakanın dayı,amca,hala,teyze gibi büyük anne ve büyük babasının altsoyu olanlar mirasçılık sıfatına sahip olmazlar.
  • 01 Ocak 2002 sonrası ölümlerde ise sağ kalan eşin yasal miras payı birlikte bulunduğu zümreye göre belirlenir. 1. Miras bırakanın altsoyu ile birlikte mirasçı olursa, mirasın dörtte biri, 2. Miras bırakanın ana ve baba zümresi ile birlikte mirasçı olursa, mirasın yarısı, 3. Mirasbırakanın büyük ana ve büyük babaları ve onların çocukları ile birlikte mirasçı olursa, mirasın dörtte üçü, bunlar da yoksa mirasın tamamı eşe kalır.

Sonuç olarak bu konu dikkat edilmesi gereken bir konu olup, eşin miras payında ve buna bağlı olarak diğer mirasçıların payında farklılık yaratan bir husus olarak karşımıza çıkmaktadır.